Ahmet Çetin
“Temasül, tezadın sebebidir.
Tenasüb, tesanüdün esasıdır
Bediüzzaman
Bir meyve, hangi ağaca semere olmuşsa en çok ona ait hasiyetleri üzerinde taşır, ona mislen berrak bir ayna olur. Adeta o meyve bir numunesi olarak ağacını gösterdiği gibi insan da hayatıyla mahsulü olduğu ailesinin özetidir. Sen osun; o sen; sen ondansın; o senden…
Hayatın serüveni içerisinde iklim koşulları, havası, beslendiği toprak gibi haricî unsurlar farklılaşsa da o meyve aslen, dâhilinde olana göre kabiliyetlerini dışarı vurur. Bir meyvenin aşı alması gibi haricî tesirleri inkâr edemediğimiz gibi onların yetişmesi için uygun habitatına yerleştirilmesini de gayet mühim bir meselemiz bilmeliyiz. Onu temiz su kaynakları ile beslemeliyiz.
Ağaca hizmet madem meyvesi içindir. Onun bakımı, sulaması, budaması, ilaçlaması vb. nasılsa insan kendisi ve neslinin terbiyesi hususunda her hâlde çok daha hassas bir bakım, dikkat ve özen ister. Bir meyvenin istidat ve mahiyetini mahfuz olan çekirdeğini çatlatmak, sünbüllenmek en büyük fitrî arzusu iken, Allah korusun, günahlar ve sair yanlışlar ile onu çürütmek de mümkündür.
Burada işin ilginç ve gözden kaçan tarafı; temasül yani birbirine benzeyişin tezada vesile olması kâinat kitabında çok güzel manalar ile cereyan ediyor. Eksiler, elektronlar ne kadar bir arada olsalar da birbirini itiyorlar. Artılar, protonlar da hakeza böyle. Fakat artı ve eksiler birbirini tamamlayan, birbirine münasip vaziyetleriyle tenasübe medar olunca, nötrleşip, beraber bir dengeye geliyorlar, bir tesanüd ve dayanışmaya vesile oluyorlar.
Bir bahçede tüm çiçekler bir çeşit gülün aynı, tıpa tıp goncaları olsa bir süre sonra ne kadar sıkıcı olurdu. Çiçekler güllerden ibaret yaratılmadığı gibi, Rabbimiz de kendine has ve her birindeki ehadiyet sikkesiyle, aynı ailenin güllerini bile ne kadar birbirine benzeseler de aynı güller misâli birbirinden farklılaştırıyor, güzelleştiriyor. Sanatının haşmetini izhar ediyor, bizi yeknesak ve tekdüzelikten kurtarıyor, zenginleştiriyor.
Fıtratla gerginleşmeyen kimse bağlanıp tutunduğu ipin kopacağından korkmasın”
Kuş Sütü
Elhasıl: Evlatlarımız bizimle zıtlaşıyor diye başkalarına benziyor zannetmeyelim, bilâkis onlar, bizi bize gösteren en berrak aynalar. Her ne kadar bu benzeyişin tezada vesile olması bir hakikatse de şuur nimetinden istifade ile bunu farklı farklı açan güller misali bir zenginlik bilip fırsata çevirebiliriz. RABBİMİZ her şeyi birbirinden farklı yaratıyorsa ve bu bir fıtrat kanunu olaraktan cereyan ederken yok istemem deyip, fıtrata mı küselim, Fâtıra -hâşâ- itiraz mı edeceğiz?
Bilvesile farkların farkında olarak, onları güzelliğin medarı, tesanüt ve dayanışmanın esası bilerek, kabiliyet ve istidatlarının en müsait inkişaf ortamlarını hazırlayarak onlardan istifade edelim. Bu gayretlerimiz tesanüte ve dayanışmaya vesile olsun. Maazallah, onları çürütmeyelim, günahlar ve yanlışlar ile zehirlenmesinler. Belki her şeyden çok önce kendimizi yetiştirelim ki biiznillah meyvemize en kuvvetli özümüzü aktarabilelim. Tohumlarımız âlemi şenlendirecek bahçeler teşkil etsin, yayılsın. Bazıları kurak bölgeler severken, bazıları da soğuğu tercih ediyorsa fıtratına riayet edelim. Hep beraber tesanüd ve yardımlaşma ile Rabbimizin fitrî ve en mükemmel sanatlarına en güzel aynalar olalım. Amin amin amin.
Lugat:
Temasül: Birbirine benzemek
Tesanüd: Dayanışma, yardımlaşma
Tenasüb: Orantı
Fıtrat: Kendine özgü yaratılış
Fıtrî: Yaratılıştan gelen
Fâtır: Herşeyi kendine özgü bir yaratılışla yarata Yaratıcı, Allah (CC)
Biiznillah: Allah’ın izniyle.