Sadık Uyulmaz
Ahmet Yusuf Peker
Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) geçtiğimiz yıl 30 Temmuz’da fırlatıldı ve geçtiğimiz günlerde (18 Şubat 2021) Mars’a başarı ile iniş yaptı. Görev süresi ise 1 Mars yılı, fakat daha önceki neredeyse tüm uzay araçlarında olduğu gibi bu süre onlarca yıla bile çıkabilir. Gelin bu araca yakından bakalım.
Perseverance, İngilizce’de “azim” anlamına geliyor. Bu isim, NASA’nın sorusu ile öğrenciler tarafından verildi. Aracın amacı, Viking 1 görevinden sonra ilk kez Mars’ta yaşam izleri aramak. Bu araç, hala görevde olan Curiosity (Merak) gezgininden çok daha gelişmiş bir araç. Bir ilk olarak, bu sefer Perseverance ile beraber Ingenuity adında bir helikopter de bulunur. Perseverance’ın içinde farklı amaçlarla 29 tane cihaz bulunduran Perseverance’in parçalarından ikisi ünlü kitap serisi olan Sherlock Holmes’e gönderme olarak SHERLOC ve WATSON olarak isimlendirilmiş. Aracın başlıca parçalarına bir göz atmak ister misiniz?
- Gövde
Gövde parçası, tıpkı normal bir arabadaki gövde gibi sağlamdır, içindeki bilgisayar ve diğer elektronikleri korur. Bir diğer adı, Sıcak Elektronik Kutusu (İngilizce: Warm Electronic Box)’dur. Sıcak elektronik kutusu, Rover Ekipman Güvertesi adı verilen bir parça ile üstte kapatılmıştır. Rover Ekipman Güvertesi, gezgini dönüştürülebilir bir araba gibi yapar, gezici direği ve kameraların Mars havasında oturup gezici seyahat ederken araziyi net bir şekilde görerek fotoğraflar çekmesine izin verir. Uzunluğu 3 metre, genişliği 2.7 metre, yüksekliği ise 2.2 metre olup yaklaşık 1 ton ağırlığındadır.
2- Bilgisayar
Üstte de bahsettiğim gövde içinde bulunur. Bir diğer adı, Rover Hesaplama Öğesi (Rover Compute Element)’dir. Aracın beyni bu ekipmandır. Havacılık ve uzay sanayileri için yüksek güvenliği hedefleyen bir standart doğrultusunda yapılmıştır.
3- Tehlike Önleyici Kameralar (Hazcams)
Bu kameralar sürüşte görev yapar, engelleri tanımlayarak sürüşü güvenli kılar.
4- Kol
Gezginin ön tarafında bulunan bu kol kendi içinde de başka bileşenler barındırır, amacı bilim insanlarının örnekleri inceleyebilmesi için almaktır.
5- Tekerlekler
6 tane teker bulunur ve her biri titanyumdan yapılmış olup tırtıklı yapıdadır, bu sayede gezgin Mars’ın engebeli yüzeyinde bir sorunla karşılaşmadan ilerleyebilir.
Perseverance çok gelişmiş bir araç, daha onlarca önemli parçaya sahip fakat hepsini burada anlatamayacağım için size en önemlilerini anlatmayı tercih ettim.
İlk 100 Gün
Perseverance’ın indikten sonra yapacağı ilk şey, bazı cihazları ateşlemek ve kameralarının kapaklarını açarak kullanıma hazır hale getirmek. Daha sonra ise bu kameralar ile bazı fotoğraflar çekip bunu Kaliforniya’daki NASA Jet Ateşleme Laboratuvarı’na gönderecek. Ardından ise güneş panelleri ile güç toplamak için uyku modunda biraz dinlenecek.
10 gün sonra, Ingenuity adındaki minik helikopter, ilk uçuş testlerine başlayacak. Bu sırada Perseverance de Ingenuity için gerçek uçuşlarda inebilmesi için düz alanlar keşfetmek adına yola çıkacak. Bundan sonra, Ingenuity’nin şovu başlıyor. Bir ay içinde yaklaşık 90 saniye sürecek 5 uçuş yapma kapasitesi olacak. Her bir uçuşta bir önceki uçuştan daha yükseğe çıkılması hedefleniyor. Bu helikopterin test görevlerinin 60 ila 100 gün arasında bitmesi planlanıyor. Bu test bitince, görevin ilk aşaması tamamlanmış olacak ve 2. kısma geçilecek.
Kaynaklar: mars.nasa.gov
scientificamerican.com
wikipedia.org
smithsonianmag.com